0
Vi-rút gây hội chứng rối loạn sinh sản và hô hấp ở heo (PRRSV) là một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với sức khỏe đàn heo trên toàn cầu, gây thiệt hại kinh tế đáng kể. Dù nhiều con đường lây truyền đã được xác định, hình thức lây lan qua không khí ở khoảng cách xa trước đây thường bị xem nhẹ và đến nay vẫn còn là chủ đề gây tranh luận.
Mục tiêu: Bài tổng quan này nhằm xác định các công bố khoa học đã qua phản biện liên quan đến sự lây truyền PRRSV qua không khí ở khoảng cách xa đáp ứng các tiêu chí lựa chọn, đồng thời tóm tắt những hiểu biết hiện tại về vấn đề này.
Phương pháp: Việc tìm kiếm được thực hiện trên cơ sở dữ liệu PubMed theo hướng dẫn PRISMA, kết quả chọn được 28 bài báo phù hợp trong giai đoạn 1997–2024, bao gồm các nghiên cứu thực nghiệm, báo cáo ca bệnh lâm sàng, bài tổng quan và mô hình mô phỏng.
Kết quả: Kết quả cho thấy vi-rút có thể lây truyền qua khí dung (aerosol) ở khoảng cách lên đến 9,1 km từ nguồn lây trong điều kiện môi trường thuận lợi. Các yếu tố như nhiệt độ, độ ẩm tương đối, tốc độ gió, độc lực chủng vi-rút, kích thước hạt khí dung, địa hình, mật độ trang trại và việc sử dụng hệ thống lọc không khí ảnh hưởng đáng kể đến hình thức lây lan này. Ngoài ra, các ca bệnh được ghi nhận trên thực tế cho thấy sự lây lan có thể xảy ra giữa các trang trại cách nhau 6–8 km. Hiện nay, các mô hình khuếch tán khí quyển dự báo nguy cơ lây nhiễm lý thuyết ở khoảng cách lên đến 25 km, đặc biệt trong mùa thu và mùa đông.
Kết luận: Bằng chứng hiện có hỗ trợ khẳng định PRRSV có thể lây truyền qua không khí ở khoảng cách xa và cần được xem xét trong các chiến lược phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh, đặc biệt tại các khu vực có mật độ chăn nuôi heo cao, nơi việc tăng cường an toàn sinh học là yếu tố then chốt.
